گاهی در کتابهای اخلاقی میبینم که علمای اخلاق به خودشان هم تشر میزنند . و با نفسشان با عتاب و خشونت صحبت میکنند . علمای اخلاق و اندیشمندان درستکار اینگونه اند . اهل ریاضت اند . از اینکه بر آنان عنوان مسوف و خوش گذران بار شود ، سخت نگرانند . لذا به خودشان و به اهلشان سخت میگیرند . نوع کار دینی ای که ارائه میدهند متفاوت از عملکرد علمای مسوف است .

از نشانه های علمای مسوف دیگر سازی است ، قصد اصلاح برای دیگری دارد ، اصلاحات را برای دیگران میخواهد . علمای درستکار اینگونه نیستند . آنان دیگر سازی محض را یک صنعت یهودی میدانند . یک بازیگری میدانند . و سر اینکه به خودشان تشر میزنند و بعد در مکتوباتشان هم میآورند ، همین است . حکمت دارد .

میگویند یک بنده ی خدایی در آستانه مرگ بود و در همان زمان پندار ها و گفتار ها و کردار هایش را بازبینی میکرد . اینطوری هم هست . موقع مرگ همه ی کار های آدم جلو چشم آدم رژه میروند . این بنده ی خدا رو میکند به کسانی که بر بالین او نشسته اند و داستان زندگی اش را در چند جمله بیان میکند ، میگوید :

به روزگار جوانی عزم تغییر جهان داشتم و چند سالی هم در این مسیر کوشش و تلاش کردم ، اما نشد . بعد با خودم گفتم : کشورم را حداقل میسازم و باز کوشیدم و باز هم نشد . گفتم : شهرم ، محله ام ، و کوچه ام را اصلاح میکنم . آن هم نشد . و حالا به این نتیجه رسیده ام که اگر خودم را میساختم ، هم ساختن محله و شهر ممکن بود و هم ساختن جهان . اما حیف که دیگر فرصتی نیست . 

علمای درستکار و غیر مسوف ایمان دارند که دیگر سازی یک صفت یهودی است . مسلمان خود سازی و دیگر سازی دارد . همه ی آنهایی که در طول تاریخ اصلاحات را برای دیگران خواستند اما خودشان را فراموش کردند ، حکم حیواناتی را دارند که در دام صیادی عنود به نام یهود ، گرفتار شده اند . و عتاب و توبیخ خداوند در حق یهود در آیه ی اتامرون الناس بالبر و تنسون انفسکم را شامل حال خود ساخته اند .

میگویند پیامبر خدا مکرر استغفار میکرد . چرا ؟ و چرا ما اینگونه نیستیم ؟ چرا ما استغفار نداریم ؟ رسول خدا از بس نماز میخواند پای مبارکشان متورم میشد . چرا ما چنین نمیکنیم ؟ این که پیامبر خدا این گونه بود ، یک حکمتی دارد . او نمیخواست فقط دیگران را به بهشت ببرد . بهشت را برای خودش هم میخواست . بیاییم یک تشری هم به خودمان بزنیم . دیگران را نصیحت کردیم ، حالا قدری هم خودمان را نصیحت کنیم .

بعضی از علماء از همین آیاتی که در باره ی یهودی هاست ، برداشت های خوشگلی دارند . من همان ها را برایتان میخوانم . در سوره بقره ، بخاطر ماجرایی که برای آباء و اجداد یهودی ها رخ داده بود ، خداوند به آنها میگوید یک گاوی را ذبح کنند . میفرماید : ان الله یامرکم ان تذبحوا بقرة . و آنها در ذبح گاو مادی ، به مشکل برخوردند . در کتابی دیدم ، آیه را آورده و این بیت شعر را هم آورده است .

گر همی خواهی حیات و عیش خوش . اگر میخواهی خوب زندگی کنی . راست قامت جاودانه ی تاریخ بمانی و بعد از عمری تلاش و کوشش با دلی آرام و ضمیری امیدوار به فضل خدا برحمت خدا بروی ، بهانه جویی نکن . گاو نفس خویش را اول بکش . امروز و فردا نکنیم .

یهودی های امروزی این صفت بهانه جویی را از پدرانشان به ارث برده اند . خدا نکند آدمی به این بیماری مبتلا شود . هر چه برایش از منافع خودسازی بگویی و هر چه از مضار تنبلی و تن پروری ادله بیاوری هباء منثورا است . گوش شنوایی نیست . نگذاریم گاو نفس فربه شود ، سن و سال بگیرد ، ریشه بدواند . تا وقتی که گوساله است ، میتوان او را رام کرد ، اهلی کرد و افسارش را بدست گرفت .

وقتی اباء یهود پرسیدند که مشخصات این گاو کدام است . خداوند فرمود : انها بقرة لا فارض و لا بکر عوان بین ذلک . گاوی باشد که نه پیر و از کار افتاده است و نه جوان کار کرده ، میانه ی این دو باشد . برداشت ابن ابی جمهور انگیزه ی تادیب و ادب پذیری ما را تقویت میکند . بشنوید :

علاج نفس سرکش را در ایام جوانی کن ------ که این مار سیه چون پیر گردد اژدها گردد .

روی خودمان کار کنیم . نمیدانم دقت کردید یا نه ؟ ما از اولین جلسه تا الان بحساب خودمان داریم حدیثی از پیامبر خدا را تفسیر و تبیین میکنیم . و تا الان چند مرتبه آن را خواندیم و معنای فارسی اش را هم گفتیم . یکبار دیگر بشنوید . اینبار بیشتر دقت کنید . میفرماید : نوروا بیوتکم بتلاوة القرآن . خانه هایتان را با تلاوت قرآن نورانی بسازید . دقت کنید رسول خدا نمیفرمایند : خانه های دیگران را با تلاوت قرآن نورانی بسازید . میفرمایند خانه های خودتان را نورانی بسازید . هرکسی تصمیم بگیرد که خانه اش را نورانی کند ، مسلم است که همه ی خانه ها نورانی میشود . اینکه میبینید تلاشهای فکری و فرهنگی ما ثمر نمیدهد و یا کم ثمر میدهد بخاطر این است که ما میخواهیم خانه های دیگران را نورانی بسازیم . خودمان و خانه هایمان را فراموش کرده ایم .

یا گرامی اذبحوا هذا البقر ------------------------------------ ان اردتم حشر ارواح النظر .

-------------------------------------------------------------------------------------------