بسم الله الرحمن الرحیم
گفتگوی علی خلیل اسماعیل با دوستان جوان در مسجد امام سجاد علیه السلام ( قسمت هفتم )و الصلوة و السلام علی خاتم الانبیاء و المرسلین حبیب اله العالمین سیدنا و مولانا ابی القاسم مصطفی محمد صلی الله علیه و آله و سلم
اللهم کن لولیک الحجة ابن الحسن صلواتک علیه و علی آبائه فی هذه الساعة و فی کل الساعة ولیا و حافظا و قاعدا و ناصرا و دلیلا و عینا حتی تسکنه ارضک طوعا و تمتعه فیها طویلااصول کافی در کتاب فضل القرآن ، باب البیوت التی یقرا فیها القرآن حدیثی از رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم آورده است که قرار است در ارتباط با این حدیث به اندازه ی وسعمان با دوستان جوان و تحصیلکرده گفتگو و مباحثه کنیم . و عن لیث بن ابی سلیم رفعه قال : قال النبی صلی الله علیه و آله : نوروا بیوتکم بتلاوة القرآن و لاتتخذوها قبورا کما فعلت الیهود و النصاری .
پیش از این گفتیم که قرآن یک کتاب جامع و فراگیر است در همه ی ابعاد انسانی رهنمود دارد و دستورالعمل میدهد . قرآن همانگونه که آیات دشمن شناسی دارد ، آیات دوست شناسی هم دارد . هر کسی که اراده کرده است تا زندگی سالمی داشته باشد و میخواهد از عمری که خداوند به او داده بهره ی خوبی ببرد ، لازم است علاوه بر آیات دشمن شناسی به مطالعه ی آیات دوست شناسی نیز بپردازد . این حق هر آدمی است که بداند با چه کسی و با چه گروهی خلط و آمیزش دارد . با چه کسی نشست و برخاست دارد . این حق شماست که بدانید آیات و روایات ما چه ویژگیهایی و چه خصلتهایی برای یک دوست شماره کرده است . ما گاهی اسیر دشمنان میشویم به خاطر اینکه در شناسایی دوستان کوتاهی و اهمال کرده ایم . ایرادی که بر جمعی از مردم ما بخصوص جوانان ما وارد است ، تنها نشناختن دشمن نیست ، دوست را هم نمیشناسیم . ما وقتی به روایات مراجعه میکنیم ، میبینیم که چقدر زیبا دوست و دشمن را معرفی میکند . اصلا مگر دین چیزی جز دوست داشتن و دشمن داشتن است . الدین حب و بغض ، مومن باید دوستانش را بشناسد تا در برابرشان موضعی دوستانه داشته باشد و باید دشمنانش را بشناسد تا در برابر آنها موضعی مقتدرانه اتخاذ کند . اگر شما یک بال را از پرنده بگیرید ، در حقیقت او را از پرواز باز داشتید . پرنده با پرواز به محیط اطرافش احاطه پیدا میکند ، هر چقدر در پرواز اوج بگیرد این احاطه بیشتر میشود ، بدون پرواز اشراف امکان پذیر نیست . همه ی آنانی که دین را فقط در دائره ی محبت جستجو میکنند ، در حقیقت دینی با یک بال برای پیروانشان تبلیغ میکنند . مسلمانند ، مومنند ، اهل تقوی و پاکدامنی اند ، اما طعمه هم میشوند ، چرا ؟ اینان به جهت اینکه نمیتوانند پرواز کنند هر لحظه ممکن است به شکار صیادی درآیند . لذا ما در بحثمان هم از دشمن میگوییم و هم از دوست . رسول خدا و ائمه دین به مناسبتهای گوناگون صفات بندگان خوب و آنانی که براستی برازنده ی کلمه ی عبد هستند را بیان نموده اند ، به این کلمات نباید صرفا بدیده ی تبرک و تیمن نگریست ، این کلمات باید در زندگی فردی و اجتماعی ما بروز و ظهور داشته باشد . در روایتی رسول مهربان پروردگار در باره ی یک دوست خوب و یک عبد به معنای واقعی میفرماید :
فی صفة عبد الحقیقی هو ان یکون 1- طاعة الله حلاوته ، شیرینی زندگی او اطاعت خداست . 2 - و حب الله لذته ، دوستی با خدا لذت زندگی اوست ، عبد حقیقی یقین دارد که خدا پرستی تام و توحید تمام آنست که از برای آدمی محبوبی به غیر از خداوند یکتا نباشد . 3 - و الی الله حاجته ، یک عبد حقیقی پیش هر کسی دست نیاز و گدایی دراز نمیکند ، خواسته هایش را با خدا درمیان میگذارد ، عبد حقیقی که شایستگی رفاقت را دارد ایاک نعبد و ایاک نستعین را در عمل محقق میسازد . 4 - و مع الله حکایته ، غمهایش ، غصه هایش ، شکایت هایش را با خدا نجوا میکند ، عبد حقیقی راز دار است ، ایاک و الاذاعة را میشناسد و از اینکه سخنگوی دشمن شود و اسرار را فاش سازد و یا با پرگویی موجبات تضعیف جبهه ی حق را فراهم آورد ، پرهیز دارد . 5 - و علی الله اعتماده ، همه ی تکیه اش به خداست ، او میداند هیچ چیزی در عالم بقا ندارد ، او حتی اعتماد به نفس را نیز برسمیت نمیشناسد ، و به جای اینکه به خود اعتماد کند که موجود ضعیفی است بر خدایش اعتماد میکند . 6 - و حسن الخلق عادته ، همه ی لحظات عمرش خوش خلق است ، اخمش را برای دشمنان و لبخندش را برای دوستان هدیه میکند ، اشداء علی الکفار و رحماء بینهم را بخوبی میشناسد . 7 - و السخاوة حرفته ، یک بنده ی حقیقی گشاده دست است ، او معنای آیه ی و الذین یکنزون الذهب و الفضه و لاینفقونها فی سبیل الله فبشرهم بعذاب الیم را بدرستی میفهمد ، و از غذاب دردناکی که خداوند برای جمع کنندگان طلا و نقره در نظر گرفته است ، بیمناک است . و از خواندن و عمل کردن به آیه ی ان الله اشتری من المومنین انفسهم و اموالهم بان لهم الجنة شادمان است ، او چیز کمی میدهد در عوض خداوند بهشت را به او کرامت میکند ، و اگر در جمع ما افرادی هستند که توانایی بذل طلا و نقره به دیگران را ندارند ، خوب است فرمایش پیامبری که خداوند در مقام ثنا و مدح او فرمود : انک لعلی خلق عظیم را آویزه ی گوش کنند که روزی به بنی اعمام خود فرمود : ای فرزندان عبدالمطلب اگر وسعت آن ندارید که مردم را باموال خود وسعت دهید پس با گشاده رویی آنان را ملاقات کنید . 8 - و القناعة ماله ، سرمایه ی بنده ی خوب خدا قناعت است ، قناعت عزت میآورد عز من قنع و نقطه مقابل آن طمع است که موجب خواری میگردد و ذل من طمع . در روایت آمده که حضرت موسی علیه السلام از حقتعالی سوال میکند که کدام یک از بندگان غنی ترند ؟ خدای بزرگ در جواب میفرمایند : هر کدام که قانع ترند . 9 - و العبادة کسبه ، یک بنده ی خوب و یک دوست صمیمی میداند که عبادت ، رستگاری و پیروزی است العبادة فوز ، و نیز آگاه است که هدف و غرض از عبادت فرمان بردن از خداست غایة العباده الطاعة ، و نیک توجه دارد که زمانی سزاوار و شایسته ی آزادی و رهایی از عذاب خواهد بود ، که شرائط بندگی را بجا آورده باشد من قام بشرائط العبودیة اهل للعتق . 10 - والتقوی زاده ، و چرا ترس از خدا ، پارسایی ، خویشتن داری و تقوی توشه ی بنده ی خوب خدا نباشد . در ادبیات دینی ما از تقوی بعنوان حصن حصین ، ثمرة الدین ، امارة الیقین ، راس الحسنات ، ازکی زراعة ، رئیس الاخلاق ، ذخیرة معاد ، اقوی اساس ، حصن المومن و نجاة من کل هلکة نام برده شده است ، خودم را و شما دوستان جوانی که شنونده ی این کلمات زیبا هستید و شما دوستان ارجمندی که زحمت مطالعه ی این عبارات را بر خود هموار کرده اید ، توجه میدهم و اعلان میکنم : همانگونه که برای روز مبادایمان آذوقه کنار میگذاریم باید بفکر روزی باشیم که یاد آن پشت بزرگان را میلرزاند . 11 - و القرآن حدیثه ، اگر با قرآن انس و الفت داشته باشیم و به باطن آن راهی بیابیم ، تصدیق خواهیم کرد که افضل الذکر القرآن . قرآن نوری است که خاموشی ندارد و شایسته ی پیروی است اتبعوا النور الذی لایطفاء . 12 - و ذکر الله جلیسه ، مومن ذاکر است و همه ی لحظاتش را با ذکر خدا و یاد خدا معطر میسازد ، ذکر ، جدای از اینکه استوانه ی ایمان است ذکر الله دعامة الایمان ، شما را در مقابل شیطان مجهز میسازد و عصمة من الشیطان . مغزتان را که فرمانده ی شماست با ذکر آرامش دهید الذکر یونس اللب ، و قلب و دلتان را با نام خدا نورانی سازید و ینیر القلب ، با ذکر موجبات رحمت و مغفرت پروردگار را فراهم آورید و یستنزل الرحمة . 13 - و الفقر لباسه ، مومن ممکن است تنگدست باشد ، ممکن است مال و ثروت فراوان نداشته باشد ، اما احمق نیست. فقر مادی خیلی سخت نیست اگر دشمن یهودی عصب حساس ذهن آدمی را نجنباند و زیاده خواهی ، زر اندوزی و تنوع طلبی شهوانی را تحریک نکند . مومن میداند هر فقری چاره ای دارد مگر حماقت . آنچه که باید از آن نگران بود فقر حمق است ، کل فقر یسد الا فقر الحمق . وقتی رسول الله از سفر معراج بازگشتند به اصحابشان فرمودند : اکثر اهل النار من الفقراء دوستان پیامبر که غالبشان از فقراء بودند گفتند : من المال ؟ و پیامبر فرمود : لا ، من العلم . 14 - و الجوع طعامه ، از دامهای بزرگ یکی همین شکم است ، چه گناهانی که به خاطر آن صورت نگرفته و چه دروغ هایی که به خاطر آن گفته نشده است . و چه آدمهایی که مردند اما راهی برای رهایی از اسارت شکم نیافتند . و چه انسانهای بزرگواری که عمری را با گرسنگی گذراندند اما راضی نشدند دست نیاز بسوی نااهلان دراز کنند . مومن گرسنگی را بهتر از خواری میداند الجوع خیر من ذل الخضوع . و علاوه توجه دارد که پری شکم مانع فهم و دریافت خواهد شد البطنة تحجب الفطنة . 15 - و الظماء شرابه . 16 - و الحیاء قمیصه . 17 - و الدنیا سجنه ، دنیا برای آنانی که به مقام عبد حقیقی رسیدند از ابتدا تا انتهایش محدودیت و زندان است و چرا شخص فهیم آن را زندان نداند ؟ در حالیکه ان الدنیا دار بالبلاء معروفة همه ی معروفیت دنیا بجهت بلای در آن است ، و بالغدر موصوفة به بی وفایی توصیف میشود . آنهایی که دنیا را آخر هستی میپندارند حقیقتا به چه چیز آن دلخوش کردند ؟ کدام نعمت در آن باقی مانده است ؟ و کدام لذت در آن به پایان نرسیده است ؟ چه چیزی را بخشیده که پس نگرفته باشد ؟ به این دنیای دائمة المکر دل بستن چیزی بیشتر از حماقت است . 18 - و الشیطان عدوه . 19 - و الحق حارسه دوست من لحظه ای تفکر کن ببین در نبرد همیشگی حق و باطل کجا ایستاده ای ؟ از کدام قبیله ای ؟ به کدام سمت و سو رغبت و تمایل داری ؟ اگر دلبسته به جمعیت ، گروه و حزب حق هستی ، بدان که حق ، شمشیری است برنده الحق سیف قاطع ، و قوی ترین پشتوانه است الحق اقوی ظهیر ، حق اگر چه کم باشد باطل زیاد را به عقب میراند قلیل الحق یدفع کثیر الباطل همچنانکه اندکی آتش سبب سوختن هیزم زیادی میشود کما ان القلیل من النار یحرق کثیر الحطب یقین دان که حق خود نگهدار و پاسدار تو خواهد بود . 20 - و الموت راحته . 21 - و القیامة نزهته . 22 - و الفردوس مسکنه .دوست خوب من وظیفه دارد ناگفته ها را خود بجوید و بر غنای مجلس ما بیافزاید .
ادامه دارد .....