بسم الله الرحمن الرحیم

در دفاع از مظلوم

4 ) نو معتر ها را بشناسیم .

از جمله شعائر مهم حج آئین قربانی است ، و خداوند قربانی کردن شتر های چاق و فربه را نیز شعائر میخواند ، و میفرماید : و لکم فیها خیر . و قربانی کردن شتر های فربه برای شما خیر و منفعت است . دستور خدا چنین است که ابتداء نام خدا را بر زبان آورید و زمانی که قربانی صورت گرفت ، فکلوا منها و اطعموا القانع و المعتر . از آن بخورید و فقیر قانع و سائل معترض را اطعام کنید ( حج 36 ) .

انتخاب کلمات در قرآن عزیز معجزه است ، قانع و معتر دو مفهوم برای بیان دو خصلت در آدمی است . قانع شخص عفیف النفسی است که با سپاس به درگاه خدای متعال رضایت و خشنودی اش را از آنچه بدست آورده است ، اعلان میکند . قانع بنابر تعریفی که مجمع البیان آورده کسی است که به آنچه به او داده میشود ، خشنود است ، و در ادامه میفرماید : او بما عنده و لا یسال . و به آنچه که دارد ، راضی است و سوال نمیکند . و اما معتر مشتق از عر صفت گدای دریوزه ای است که بجای سپاس و شکر ، اعتراض و ناخشنودی اش را بر زبان جاری میسازد . اهل لغت میگویند : المعتر ، الذی یتعرض لیصیب خیرا من غیر سوال . از کلیدی ترین مشخصه های معتر تعرض به خیری است که بدون سوال به او رسیده است . و در تعریف دیگری میگویند : المعتر ، الذی یطیف بک یطلب ما عندک ، سالک او سکت عن السوال . نزدیکی و چرخیدن به دور شما از دیگر مشخصه های کلیدی معتر است ، او در این تقرب و طواف طالب آنچیزی است که در نزد شماست ، خواه آن را به زبان آورد و خواه در سکوت سوالش را به گوش شما برساند .

توجه به ریشه و کلمات هم خانواده با معتر خواننده را با بیماری ای آزار دهنده که متاسفانه امروزه بصورت اپیدمی شده در هر کوی و برزنی قابل مشاهده است ، آشنا میسازد . عر یعنی به بیماری گری و جرب مبتلا شد . و به شخصی که مبتلا به جرب شده و کچل گردیده العار و العر میگویند . و به کسی که مردم را به گرفتاری و ناهنجاری و اعمال ناپسند وارد میسازد العارور گفته میشود . العرة به ضم عین و فتح و تشدید راء به جنونی میگویند که دامنگیر آدمی میشود . در ایران عر زدن لغتی است که برای اعتراض نامعقول بکار میبرند . فلانی عر میزند ، یعنی برای نشان دادن اعتراضش صدایی چون صدای الاغ که بلند ، گوشخراش و انکر الاصوات است اما پشتوانه ی عقلی ندارد ، از خود خارج میسازد .

کسانی که به بیماری پوستی از نوع جرب و خارش دچار میشوند گمان میکنند اگر خود را بخارانند ، آرام میشوند غافل از اینکه با هر بار خاراندن بر خارششان افزوده میشود . معتر نیز به مثابه کسی است که دچار بیماری پوستی است خود را میخاراند هنوز از خاراندن یک قسمت خارج نشده که باید قسمت دیگری را بخاراند ، تکرار خاراندن عرصه را آنگونه بر شخص معتر تنگ میکند که سر از جنون و دیوانگی در میآورد .

با یک نگاه ابتدایی به اطراف و اکناف دنیا با موجودات بیقراری برخورد میکنید که خارش نامحسوس از آنان انسانهای گرسنه ای ساخته است که با واژه ی سیری آشناییتی ندارند . زنی با صد ها جفت کفش ، مردی با اطاقی پر از کراوات ، دختری که هر روز ساعتها از عمرش را در مراکز خرید میگذراند ، پسر جوانی که به دریوزه گی جنسی رسیده است ، همه حکایت از بیماری ای میکند که از فرق سر تا نوک پا را در بر گرفته است و بیمار هیچ کنترلی و هیچ مدیریتی بر خواسته هایش ندارد . به این موارد معتر های سیاسی رسانه ای ، اقتصادی بانکی ، نظامی تسلیحاتی را نیز بیفزایید . و با توجه به این نکته که تقدم قانع بر معتر در کلام خدای بزرگ هشدار میدهد که مبادا اعتراض و پرخاشگری معتر شما را از تکریم و اطعام قانع باز دارد ، معین کنید گناه غفلت از سازمانهایی که عالمانه و عامدانه نقش عارور را بعهده دارند ، و کسانی که از آنان تبعیت میکنند تا به کجاست ؟

و اما علمای عالیمقام بدرستی صفت مذمومه ی طمع را نقطه مقابل صفت ممدوحه ی قناعت ذکر میکنند و مطالبشان را با روایتی که حضرت موسی علیه السلام از حقتعالی سوال میکند که کدام یک از بندگان غنی ترند ؟ و خدای بزرگ در جواب میفرمایند : هر کدام که قانع ترند ، میآرایند . اما از آنجاییکه نوشته ی ما مختصر است ، بحث طمع را خودتان جستجو کنید و مردم را از بیماری ای که صاحبش را به خفت و خواری میکشاند ، بیم دهید .